BUSHIDO

BUSHIDO

Bushido to wielka droga. Droga nie tolerująca odstępstw, ale dopuszczająca wiele swobody. Droga konserwatywna, ale trwanie w miejscu jest jej wbrew. Bushido to droga doskonała. Droga wojny dla miłujących pokój i droga pokoju dla wojowników.



Słowo "bushido" pochodzi od dwóch wyrazów: bushi - rycerz, samuraj oraz do - droga, nauka, sposób i po złączeniu znaczy tyle co droga samuraja, rycerza. Oprócz tego słowo do tłumaczone jest także jako powinność, moralność. W ten sposób bushido oznaczać może również "moralność samuraja", "etyka rycerza".

Samuraje uważali bushido za metodę doskonalenia cielesnego i duchowego. "Etyka rycerza" dawała im etyczna interpretacje filozoficznego obrazu świata, uczyła samuraja "właściwego sposobu życia" w feudalnym społeczeństwie japońskim. Wojownik wychowany w duchu bushido powinien sam oceniać swoje działania i postępki, sprawiedliwie osądzać siebie w razie niegodnego poste ku, naruszenia obowiązków lub powinności. Plamę na honorze samuraj mógł zmyć tylko w jeden sposób - popełniając rytualne samobójstwo zwane "seppuku".

Za bushido nie stały jakiekolwiek instytucje, które mówiłyby jak powinien żyć prawdziwy japoński wojownik. Zasady bushido nie zostały także zebrane w jeden określony zbiór reguł i wydrukowane w jakimś dziele literackim. U jego podstaw leżała siła przekonania, opinia społeczna, przykłady, rodzinne wychowanie i tradycja. Nie bez znaczenia była tu także moralna siła osób powszechnie uważanych za autorytety i upamiętnionych w średniowiecznej historii Japonii.

Bushido było moralnym kodeksem wojowników, który zawierał w sobie przede wszystkim elementy takich religii jak: buddyzm, konfucjanizm i shinto - narodowej religii Japonii. W bezpośrednim związku z kodeksem samuraja była tez medytacja zen, wyrabiająca u wojownika pewność siebie i zimna krew w obliczu śmierci. Bushido przejęło od zen idee surowej samokontroli. To właśnie panowanie nad sobą i swoimi emocjami uważane było powszechnie za najcenniejsze przymioty charakteru samuraja.

Do głównych zasad samu rajskiej moralności zaliczano: wierność wobec pana, męstwo, odwagę i bezpośrednio związany z tym wysoki kunszt wojenny; uczciwość i prawość, prostotę i powściągliwość, pogardę dla wygód osobistych i pieniędzy.

W moralnym kodeksie samurajów wielka wagę przywiązywano również do katakiuchi - krwawej zemsty. Wierność wobec suzerena wymagała, aby zniewaga wyrządzona panu została bezwzględnie pomszczona. Umiejętność panowania nad sobą i kierowania nad swoimi uczuciami była u samurajów doprowadzona do doskonałości. Równowaga duchowa była ideałem bushido. O mistrzowskim opanowaniu własnych odczuć i olbrzymiej samokontroli świadczyć może chociażby obrzęd samobójstwa - seppuku. Odebranie sobie życia było uważane przez wojownika za najwznioślejszy czyn i najwyższy przejaw osobistego heroizmu.

Honor i sławę ceniono bardziej niż życie, dlatego kiedy na kartę stawiano jedno z tych pojęć, samuraj bez namysłu oddawał za nie życie. Nierzadko z powodu jednego słowa, które urażało dumę rycerza w ruch szły miecze. Z reguły takie starcia kończyły się śmiercią lub poważnym zranieniem jednego z walczących samurajów. Bushido wpajało wojownikom miłość do oręża. Bron miała dawać samurajowi poczucie pewności i jednocześnie poczucie odpowiedzialności. Zgodnie z etykieta rycerska pochopne posługiwanie się mieczem uważane było za ujmę na honorze.

Po rewolucji 1868 roku i zniesieniu stanu rycerskiego, kodeks bushido również przestał istnieć. Jednak niektóre idee "drogi samuraja" można znaleźć jeszcze i dziś w życiu Japończyków.



Zasady Bushido to przede wszystkim siedem głównych wymagań jakie stawia kodeks Wojownikowi. Oto one:

Chugi - To umiejętność bezwzględnego oddania się sprawie i pokory wobec zwierzchników. Z drugiej strony jest to jednak brak takiego przywiązania do czegokolwiek, by się tego żałowało utraciwszy. Poświecenie siebie bez względu na to co ma się utrącić.
Gi - Absolutna równowaga ducha i myśli. Wojownik nie może nigdy dąć się wytrącić z równowagi. Nie ważne co robi. Irytacja, bądź zwątpienie to karygodna oznaka słabości.
Jin - Miłość i wola pomocy światu. Psychologia określa to mianem miłości agape - więcej daje, niż przyjmuje. Japończycy mówili, iż to miłość kosmiczna.
Makoto - To wiara w siebie i innych oraz, przede wszystkim, szczerość. Wojownik nie jest krętaczem - myśli i działa po prostu. Tak jak proste i opanowane są jego uczucia.
Mieyo - Do budowanie własne, doskonal postawy wobec świata. Wojownik na każdym kroku stara się być lepszy, a każdy regres uważa za wielkie niepowodzenie.
Rei - Grzeczność, kultura, odpowiednie zachowanie. Wojownik nie kala się niegodnym postępowaniem, ponieważ jest lepszy i to on stawiać może warunki.
Yu - Odwaga i brak strachu. Dzielność i męstwo w obronie własnych przekonań.




Hierarchia "grzechów" Bushi:

Złamanie zasady przestrzegania tradycji Samuraja.

Pozwalanie sobie na zniewagi i utrata twarzy.

Zadanie krzywdy za sytuacji wyjątkiem zemsty lub bitwy.

Litość dla wrogów.

Złodziejstwo i niedostojne zachowanie.

Zabijanie poza sytuacjami zemsty, lub walki. Okazywanie strachu.

Niewykonanie powierzonego zadania.

Nieposłuszeństwo Panu, złamanie słowa, poddanie się.

Niepomszczenie zniewagi, zawód przyjaciela lub kolegi.

Zdrada Pana.